Θα ταξιδέψουμε μαζί στην ιστορία του από εκεί που ξεκίνησε στις Βαλτικές Χώρες μέχρι τη διάδοση του σε Αμερική, Ευρώπη και  Ελλάδα. Ζεστή σοκολάτα στο χέρι, χνουδωτή κουβερτούλα στον χουχουλιάρικο καναπέ και ξεκινάμε...

Η ιστορία του Χριστουγεννιάτικου δέντρου και το έθιμο στολισμού του

 Η ιστορία φέρεται να ξεκινά από τον 8ο αιώνα, όταν ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε περί το 750 να εξαλείψει την μέχρι τότε αποδιδόμενη ιερότητα των ειδωλολατρών στη βελανιδιά, αντικαθιστώντας την με το έλατο . 

Έχει εκφραστεί όμως και η άποψη ότι το έθιμο έχει Βυζαντινή προέλευση. Σύμφωνα με αυτή, ο Αναστάσιος Α' το 512 έχτισε στη Συρία έναν ναό με δύο ορειχάλκινα δέντρα.

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει επικρατήσει να είναι ένα αειθαλές, κωνοφόρο δέντρο και ο στολισμός του αποτελεί παράδοση για τις μέρες των Χριστουγέννων.  Στολίζεται με διάφορα στολίδια, γιρλάντες, κορδέλες, λαμπιόνια. Παλαιότερα αντί για λαμπιόνια τοποθετούσαν αληθινά κεριά.Ένα άγγελος ή ένα αστέρι τοποθετούνται στην κορυφή του δέντρου συμβολίζοντας το αστέρι της Βηθλεέμ που οδήγησε τους μάγους ή τους αγγέλους που προστάτεψαν το Θείο βρέφος εκείνη την Άγια νύχτα.

Χριστουγεννιάτικο δέντρο ανά τους αιώνες.

Το πρώτο δέντρο στολίστηκε στις αρχές του 15ου αιώνα στην Εσθονία και στη Λετονία. Παρότι ο στολισμός του δένδρου είναι καθαρά συμβολικός, της ευτυχίας των ανθρώπων και της φύσεως με τη Γέννηση του Θεανθρώπου, εκείνοι το ονομάζουν Yule και θεωρούν πώς δεν συνδέεται ο στολισμός του με τίποτα χριστιανικό. 

Το πρώτο στολισμένο δένδρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539 και τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά ή είδη ρουχισμού ή άλλα χρήσιμα είδη, τα οποία μετά το πέρας το γιορτών τα μοίραζαν στα παπαδοπαίδια και σε φτωχές οικογένειες. 

Στη Γερμανία, τα χρόνια του μεσαίωνα οι ιερείς μιλούσαν συχνά για «το δέντρο του παραδείσου» το οποίο είχε πάνω του μαγικούς καρπούς.

Στις αρχές του 18ου αιώνα τα δέντρα άρχισαν να στολίζονται με κεριά και αντικείμενα υψηλής χρηματικής αξίας. Μέχρι τότε ο στολισμός ενός δέντρου ήταν πολυτέλεια και γιαυτό τα συναντάμε μόνο σε σπίτια πλούσιων και στις εκκλησίες.

Τον 19ο αιώνα βλέπουμε να στολίζονται δέντρα και σε σπίτια αλλά και σε σχολεία, νοσοκομεία και σε πολλούς άλλους δημόσιους χώρους.

Σημαντικό ρόλο στην διάδοση των δέντρων στα σπίτια, έπαιξε ο γερμανικός στρατός όταν αποφάσισε να στολίσει δέντρα στα στρατόπεδα και στα νοσοκομεία κατά τη διάρκεια του πολέμου 1870-1871.

Η διάχυση του εθίμου του Χριστουγεννιάτικου δέντρου σε διάφορες χώρες

Από τον 18o αιώνα και μετά, παρατηρούμε σταδιακά πώς εισάγεται σιγά σιγά το έθιμο του στολισμού του δέντρου σε όλες τις χώρες και της Ευρώπης αλλά και την εξάπλωση του εθίμου στην Αμερική.

Στο Καναδά η παράδοση εισήχθη το 1781, από το στρατιωτικό σώμα στην επαρχία του Κεμπέκ. Εκεί το στρατιωτικό σώμα προστάτευε τις αποικίες από την αμερικανική επίθεση. Ο στρατηγός του σώματος μαζί με την σύζυγο του για να ευχαριστήσουν τους φαντάρους διοργάνωσαν ένα πάρτι στο οποίο στόλισαν χριστουγεννιάτικο δέντρο με κεριά και φρούτα.

Αργότερα στις αρχές του 19ου αιώνα ακολούθησε και η Ρωσία που υιοθέτησε το έθιμο και στην συνέχεια η Αυστρία. Η πριγκίπισσα Henrietta του Nassau-Weilburg εισήγαγε το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη Βιέννη το 1816, και το έθιμο εξαπλώθηκε σε όλη την Αυστρία κατά τα επόμενα έτη.

Στη Γαλλία, το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο εισήχθη το 1840 από την Δούκισσα d’Orléans.

Στη Δανία, το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δέντρο άναψε το 1808 από την κοντέσα Wilhemine του Holsteinborg. Λέγεται πώς εκείνη ήταν που είπε την ιστορία του πρώτου δανικού χριστουγεννιάτικου δέντρου μαζί με τον δανικής καταγωγής συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το 1865. Είχε δημοσιευτεί ένα παραμύθι που ονομαζόταν The Fir-Tree το 1844, εξιστορώντας την τύχη ενός ελάτου που χρησιμοποιήθηκε ως ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Στη Βρετανία, το χριστουγεννιάτικο δέντρο εισήχθη την εποχή της ένωσης με το Ανόβερο, από τη βασίλισσα (σύζυγο του Γεωργίου του τρίτου) της Charlotte του Μεκλεμβούργου στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά το έθιμο δεν είχε ακόμη εξαπλωθεί πολύ πέρα από τη βασιλική οικογένεια.

Η βασίλισσα Βικτωρία ως παιδί ήταν εξοικειωμένη με το έθιμο και στολιζόταν στο δωμάτιο της κάθε Χριστούγεννα ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Μετά το γάμο της με τον γερμανικό ξάδελφό της Prince Albert, το 1841, το έθιμο έγινε ακόμη πιο διαδεδομένο σε όλη τη Βρετανία.

Χριστουγεννιάτικο δέντρο τον 20ο αιώνα

Πλέον ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δέντρου γίνεται σε όλα τα σπίτια κάθε χρόνο και όχι μόνο. Μεγάλα πολυκαταστήματα στολίζουν τα δικά τους μεγάλα χριστουγεννιάτικα δέντρα και στα κεντρικά σημεία της κάθε πόλης θα συναντήσουμε και ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Για κάθε πόλη ο στολισμός του δέντρου στο κεντρικό της σημείο αποτελεί μια ξεχωριστή εκδήλωση και σηματοδοτείται πολλές φορές και με την έναρξη της εορταστικής περιόδου στα μαγαζιά καθώς επίσης συνοδεύεται και από πολλές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Διοργανώνονται μεγάλες συναυλίες και διάφορα πάρτι. Σε μερικές πόλεις ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δέντρου στα κεντρικά σημεία της πόλης πέρα από τον γιορτινό χαρακτήρα έχουν και ένα φιλανθρωπικό χαρακτήρα.

Για παράδειγμα η Νορβηγία κάθε χρόνο δωρίζει ένα τεράστιο δέντρο στην Ουάσιγκτον ως ένδειξη φιλίας για την στήριξη που πρόσφεραν οι Αμερικανοί στους Νορβηγούς κατά την διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου.

Επίσης η Νορβηγία δωρίζει και ένα δέντρο στο λαό του Λονδίνου για να τους ευχαριστήσει για την στήριξη που πρόσφερε και η Βρετανία στην περίοδο του Β παγκόσμιου πολέμου.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κάθε χρόνο στολίζεται και φωτίζεται το χριστουγεννιάτικο δέντρο στο νότιο μέρος του Λευκού Οίκου. Το 1970 ο πρόεδρος της Αμερικής Τζίμι Κάρτερ άφησε αναμμένο μόνο το αστέρι που στόλιζε την κορυφή του δέντρου σαν φόρο τιμής στους Αμερικανούς στρατιώτες που ήταν όμηροι στο Ιράν και τον επόμενο χρόνο τα λαμπιόνια μείναν αναμμένα για 417 λεπτά συνεχόμενα, όσες δηλαδή και οι μέρες ομηρείας των στρατιωτών.

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρο το έφεραν οι Βαυαροί και στολίστηκε για πρώτη φορά στην χώρα μας στα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα το 1833.  Αρχικά στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου και εν συνεχεία στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν.

Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα ήταν το παραδοσιακό Χριστόξυλο ή Δωδεκαμερίτης ή Σκαρκάνζαλος κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος. Κάθε χρόνο έβαζαν ένα μεγάλο κούτσουρο στο τζάκι ή στις σόμπες τους από αγριοκερασιά, πεύκο ή ελιά και το άφηναν να καίει κατά τη διάρκεια των 12 ημερών των γιορτών από τα Χριστούγεννα έως και τα Φώτα.Λέγεται πώς αυτό το έθιμο έφερνε τύχη και γούρι στα σπίτια και έδιωχνε τα καλικατζαράκια από το σπίτι.

Στην Αρχαία Ελλάδα είχε καθιερωθεί το στόλισμα του δέντρου ελιάς, που το τοποθετούσαν μπροστά στην πόρτα του σπιτιού. Το στόλισμα περιλάμβανε κλωστές από μαλλί, διάφορα φρούτα και καρπούς, σύκα, κορδέλες, μπισκοτάκια με μέλι κτλ. Το κλαδί της ελιάς το κρατούσαν μέχρι την επόμενη χρονιά. Τα παιδιά επισκέπτονταν τα σπίτια και τραγουδούσαν κάτι σαν τα σημερινά κάλαντα.

Από όπου και να έρχεται όσο ψήλο ή κόντο είναι, στολισμένο ή μη, αληθινό ή ψεύτικο, με λαμπιόνια ή χωρίς, το χριστουγεννιάτικο δέντρο φέρνει χαρά, δώρα και γιορτινό κλίμα σε κάθε σπίτι! Τα παιδιά ανυπομονούν να κλείσουν τα σχολεία για να στολίσουν μαζί με την οκογένεια το χριστουγεννιάτικο δεντράκι τους, ανυπομονούν να ξημερώσει η παραμονή να πουν τα κάλαντα στις γειτονιές! και να σημάνουν γιορτινά μες τα τριγωνάκια τους τη γέννηση του θεανθρώπου! 

Κάθε χρόνο η αγαπήμένη γιορτή μικρών και μεγάλων είναι και η δική μας αγαπημένη περίοδος! Το μαγαζί μας φοράει τα γιορτινά του και υποδέχεται μικρούς και μεγάλους με χαμόγελα και ευχές με πολλές προτάσεις δώρων για εσάς και τους αγαπημένους σας !

Επισκεφθείτε μας κι αφεθείτε στην μαγεία του χειροποίητου και τη μαγεία των Χριστουγέννων! 

Δείτε ένα πολύ μικρό μέρος της συλλογής μας κι εδώ www.oneiraxeiros.gr/collections/smart-collection-21

 Πηγή www.helppost.gr, Αγγλική wikipedia & asxetos.gr